سنگدانه بتن
لزوم استفاده از سنگدانه بتن مرغوب
سنگدانه بتن چیست؟ در حوزه ساخت و ساز اغلب با اصطلاحات و تعاریف گوناگونی روبرو هستیم. از طرفی تنوع سنگدانههای حاصل از معادن با منشا طبیعی و غیرطبیعی، به حدی زیاد است که نمیتوان به صورت سطحی از آنها گذشت. بنابراین، در این مقاله که با تلاش شرکت بتن شیمی ماهان، تهیه شده است، بهطور مفصل تعاریف و اصطلاحات در سنگدانههای بتن را مورد بررسی قرار خواهیم داد، ضمن اینکه تلاش ما این است که، توضیحات و اطلاعات جامعی از مصالح مورد استفاده در بتن، در اختیارتان قرار دهیم. برای این منظور، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
با توجه به افزایش نیاز جامعه به بتن، پیمانکاران درصدد کاهش هزینهها و افزایش مقاومت بتن هستند. بنابراین نیاز به استفاده از سنگدانههای مرغوب در بتن دارند. برای افزایش آگاهی پیرامون این حوزه، در این مقاله تعاریف و اصطلاحات در سنگدانههای بتن را بررسی خواهیم کرد. سنگدانهها نقش اسكلت بتن را دارند و مقاومت بتن بستگي به مقاومت سنگدانهها دارد. استفاده از سنگدانههای مرغوب بر میزان مقاومت فشاری، کارآیی، استحکام و ماندگاری سازه بتنی تاثیرگذار هستند. نوع و کیفیت سنگدانهها، از جمله دانهبندی، بافت، شکل و مشخصات دیگر آنها، بر کیفیت و کارایی خمیر بتن و در نهایت بر سازه بتنی تاثیر مستقیم دارند. در ادامه برخی تعاریف و اصطلاحات در سنگدانههای بتن و انواع دانههای مورد استفاده در بتن را، شرح خواهیم داد.
مصالح سنگی
از جمله نکات مهم در تعاریف و اصطلاحات در سنگدانههای بتن بررسی انواع سنگدانه است. سنگدانهها بر مقاوم بتن، تاثیر مستقیم دارند، از طرفی بر دوام بتن و پایداری حجمی بتن نیز تاثیر گذارند. خواص فیزیکی، حرارتی و حتی شیمیایی سنگدانهها عملکرد و کارایی بتن را بالا یا پایین میبرند. لازم به ذکر است که، 60 تا 75 درصد حجم خمیر بتن را، مصالح سنگی یا همان شن و ماسه در بر میگیرند. اغلب درصد بهکارگیری شن، بیش از درصد بهکارگیری ماسه، در ساخت بتن است. این دانهها، در مسیر ساخت بتن، به دلیل مدول الاستیسیته بتن، وزن مخصوص و… باعث ایجاد اثرات بزرگ میشوند. دانههای سنگی شامل دو دسته هستند که در ادامه این نوشتار تعاریف و انواع هر یک را بیان میکنیم:
- دانههای درشت یا شن
- دانههای ریز یا ماسه
دانه های درشت یا شن
شنها از جمله منابع مهم در تعاریف و اصطلاحات در سنگدانههای بتن هستند، که هم در بتن معمولی و هم در بتن مقاومت بالا کاربرد دارند. سنگدانههای درشت یا شن روی الک نمره ۴ میمانند. این دانهها در تهیه و تولید بتن، برای روسازی، اجرای بستر، پر کردن فضاها و…استفاده میشوند. شن را میتوان به دو دسته زیر تقسیمبندی نمود:
شن های طبیعی
شنهای طبیعی، حاصل از هوازدگی و فرسایش سنگهای استخراج شده از معادن هستند. این دانههای طبیعی طی فرآیندهایی که در مقالات تخصصی بتن شیمی ماهان بیان شدهاند،، فرآوری میشوند که در صورت تمایل میتوانید مقالات تخصصی آنها را مطالعه نمایید.
شن های غیرطبیعی
در نقاطیکه امکان دسترسی به منابع طبیعی غیرممکن است، از شنهای مصنوعی استفاده میشود. سنگدانههای مصنوعی، حاصل از سنگهای بازیافتی یا فرآوردههایی بدست آمده از فرآیندهای صنعتی هستند. برای مثال بتن و آجر خرد و فرآوری شده، سربارههای حاصل از آهنگدازی و… را میتوان در این زمینه نام برد.
دانه های ریز یا ماسه
در ادامه تعاریف و اصطلاحات در سنگدانههای بتن، لازم است ماسه را نیز تعریف کنیم. ماسه، به سنگریزههایی که نسبت به شن، اندازه کوچکی دارند، گفته میشود. این دانههای پرکاربرد، که از الک نمره ۴ عبور میکنند، به عنوان پرکنندهی فضای متخلخل، استفاده میشوند. این دانههای ریز، اغلب از فروپاشی یا سایش طبیعی سنگها، یا فرآوری ماسه سنگهای بسیار شکننده، تولید میشوند. ماسهها، در افزایش کارایی مصالح موثرند، لذا استفاده مناسب از آنها، در تهیه بتن توصیه میشود.
تقسیم بندی ظاهری سنگدانه ها
در این قسمت، در ادامه بحث تعاریف و اصطلاحات در سنگدانههای بتن، به تقسیمبندی ظاهری سنگدانهها اشاره میکنیم. همانطور که اشاره کردیم، سنگدانهها نقش اسکلت بتن را، ایفا میکنند، بنابراین مقاومت و دوام بتن، به مقاومت سنگدانهها بستگی دارد. سنگدانهها را، از لحاظ شکل ظاهری، به 6 دسته زیر تقسیم میکنیم:
سنگدانه های کروی
تعاریف و اصطلاحات در سنگدانههای بتن برای این سنگدانهها عبارت است از: سنگدانههایی با گوشههای گرد، که دانههایی طبیعی محسوب میشوند. منابع تامین این سنگدانهها اغلب بستر رودخانهها یا معادن شن و ماسه است. به دلیل گرد و کروی بودن این دانهها، بتن حاصل از آنها مقاومت کمی نسبت به سنگدانههای تیز دارد. اما از جهت اقتصادی، به دلیل کاهش نیاز مصرف سیمان، بسیار بهصرفه هستند.
سنگدانه های نامنظم
در تعاریف و اصطلاحات در سنگدانههای بتن این سنگدانهها دارای سطح صاف و صیقلی هستند، اما مثل دانههای کروی، بهطورکامل گرد نیستند. در مقایسه دانههای نیمهگرد و دانههای گرد، دانههای نیمهگرد در تهیه بتن، ارجحیت دارند. محل استخراج این سنگدانهها، گودالهای بزرگ موجود در طبیعت است. در تعاریف و اصطلاحات در سنگدانههای بتن، به این سنگدانهها، سنگدانههای نامنظم یا نیمهگرد نیز میگویند.
سنگدانه های شکسته
سنگدانههای شکسته، اغلب در اثر شکستن تودههای سنگی عظیم، سقوط از کوه، انفجار و شکستگی حاصل از استفاده دستگاه سنگشکن تولید میشوند. این دانهها قبل از استفاده، توسط دستگاه سرند، در اندازههای گوناگون سرند و مرتب میشوند. سپس در فرآیند سنگشکنی، تبدیل به دانههای قابل استفاده در بتن، میشوند. لازم است بیان کنیم که، استفاده از سنگدانههای تیز، باعث افزایش استحکام بتن میشود. در تعاریف و اصطلاحات در سنگدانههای بتن، این مصالح سنگی را سنگدانه شکسته یا زاویهدار گویند. مقاومت نهایی بتن، در بتنهای ساخته شده با دانههای گوشهدار و تیز بسیار بالاست و دوام بیشتری دارند.
سنگدانه های پولکی
در تعاریف و اصطلاحات در سنگدانههای بتن، به سنگدانههایی که درازا و پهنای سنگدانهای آنها نسبت به ضخامت آن زیاد باشد، سنگدانه پولکی گوییم. در واقع ضخامت دانههاي پولکي، نسبت به دو بعد ديگر آنها کم است. از معايب اين دانهها، اين است که مقاومت سنگدانههاي پولکي، در سطح رويي صفر است و در سطوح زيرين، مقاومت مطلوبي دارند. لازم به ذکر است که از معایب دیگر استفاده از این نوع سنگدانه در تولید بتن, تشکیل حباب زير بتن ساختهشده از سنگدانههای پولکی است.
سنگدانه های سوزنی
یکی از انواع سنگدانههای مصرفی طبق تعاریف و اصطلاحات در سنگدانههای بتن، سنگدانههای سوزنی است. از لحاظ شکل ظاهری، اختلاف اندازه بین طول این نوع دانهها با عرض و ضخامت آنها بسیار چشمگیر است. یعنی اگر درازای سنگدانه نسبت به پهنا و ضخامت آن زیاد باشد، سنگدانه سوزنی شکل است.
سنگدانه های سوزنی پولکی
این نوع دانهها که در تعاریف و اصطلاحات در سنگدانههای بتن، سنگدانههای سوزنی پولکی نامیده میشوند، از خردایش نامناسب سنگها حاصل میشوند. این سنگدانهها چندان مناسب استفاده در بتن نیستند و برای استفاده از آنها در بتن محدودیت وجود دارد. در واقع این سنگدانهها نباید بیش از ۱۰ تا ۱۵ درصد حجم بتن را شامل شوند. استفاده از سنگدانههای پولکی سوزنی در بتن، منجر به کاهش کارایی، تراکم پذیری، مقاومت، پایایی بتن و نیز باعث افزایش نیاز به آب برای اختلاط بتن میشود.
روباره یا سرباره
سرباره محصول فرعی، کوره آهنگدازی است، که از جمله تعاریف و اصطلاحات سنگدانه های بتن، است. روباره به عنوان محصول با منشا غیرطبیعی شناخته میشود. اگر به دوباره آب اضافه شود، هیچ واکنشی رخ نمیدهد. دوباره در روند جدا کردن آهن، در کورههای گداخت آهن، از ناخالصیهای موجود در سنگآهن بهدست میآید. روبارهها، تنها در مناطق تولید آهن خام، یافت میشوند. لازم به ذکر است که بیشتر وزن سرباره، از اکسیدهای سیلیس، آلومینیوم، کلسیم و منیزیم تشکیل شده و باقی شامل گوگرد، اکسیدهای آهن و منگنز است. لایههای خشک شده و ترک خوردهی این محصول، پس از سرد شدن برای مصارف صنعتی و در تهیه بتن قابل استفاده است. سربارهها انواع مختلف دارند، از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرباره شنکش
- سرباره کوره یا شیر
- سرباره مصنوعی یا پاتیل
- سرباره بازمانده
دوباره باید دارای بافت شیشهای باشد. علت این حالت، وجود نامنظم اکسیدهای آمورف در کنار یکدیگر است. حالت شیشهای سرباره، تعیینکننده خاصیت هیدرولیکی آن است.
دستگاه تعیین تطویل سنگدانه چیست؟
اکنون لازم است که، علاوه بر تعاریف و اصطلاحات سنگدانه های بتن، توضیحاتی پیرامون دستگاه تعیین تطویل سنگدانه، ارائه دهیم. این دستگاه، جهت اندازهگیری دقیق سنگدانهها و مشخص کردن نوع و اندازه دقیق آنها، به کار میرود. لازم است بدانیم که، این دستگاه شامل یک صفحه چوبی است، که بر روی آن تعدادی میله فلزی، با فواصل مشخص از هم، به حالت قایم قرار گرفتهاند. کنار هر میله یک شماره درج شده است، که این شمارهها، مطابق با شماره الکهای استاندارد محدودهی شن هستند. همچنین دستگاه تعیین تورق سنگدانهها، دارای یک صفحه فلزی با تعدادی حفره بیضی شکل است، که به ترتیب با ضخامتهای کوچک به بزرگ مرتب شدهاند.
قیمت سنگدانه شن و ماسه
قیمت سنگدانهها با توجه به جنس و اندازه آن تعیین میشود. نوع فرآوری سنگها و مسافت محل فرآوری و تولید آنها تا مکان اجرای بتن و … در قیمت سنگدانههای بتن تاثیرگذار خواهد بود. در این مقاله، که با تلاش کارشناسان شرکت بتن شیمی ماهان تهیه شده است، بسیاری از تعاریف و اصطلاحات سنگدانه های بتن را ارائه کردیم و به تفصیل، به بررسی تعاریف و اصطلاحات سنگدانه های بتن که در واقع، محصولات تولیدی شرکت بتن شیمی ماهان هستند، اشاره کردیم. این شرکت با دهها سال تجربه در حوزه بتن، میتواند پاسخگوی نیاز بتنسازان و متخصصین تولید بتن، در جهت فراهمکردن سفارشات باشد. لذا کلیه پیمانکاران و مهندسان این حوزه،توانند با کارشناسان با تجربه شرکت بتن شیمی ماهان، از طریق راههای ارتباطی موجود در سایت ارتباط برقرارکنند و علاوه بر آگاهی از قیمتها، سفارشات خود را ثبت کنند.
کلام آخر
شرکت بتن شیمی ماهان، با تهیه این مقاله و مقالاتی اینچنین سعی دارد، علاوه بر بالا بردن سطح آگاهی علاقهمندان این حوزه، شرح کاملی از محصولات این شرکت پیرامون بتن، ارایه دهد. در این مقاله با بیان تعاریف و اصطلاحات سنگدانه های بتن، دستهبندی دانهها از نظر اندازه و شکل ظاهری، بهصورت مفصل و مجزا مورد بررسی قرار گرفت. بهطوریکه پیمانکاران و کارشناسان این حوزه، با مطالعه این مقاله، میتوانند بهدرستی سنگدانه مناسب، برای بتن مورد نظر خود را، انتخاب و در صورت تمایل، به کارشناسان ما سفارش دهند.
دژ شیمی سازه با تولید انواع افزودنی های بتن رسالت خود میداند که محصولات خود را با کیفیت بالا در اختیار همراهان قرار دهد.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید .
